Τόκα το παιχνίδι - έθιμο πού αναβιώνει Μ.Παρασκευή στα Βελανίδια

  Είναι γνωστό ότι αν ζούμε για μια μέρα στα Βελανίδια, αυτή είναι η Μ. Παρασκευή. Για την ακρίβεια όλο το μέρος ζει γι' αυτήν.
  Γιατί είναι ξεχωριστή. Το αντάμωμα με φίλους και συγγενείς, η χαλάρωση των διακοπών, το στόλισμα του επιταφίου, η φύση που κάνει τρέλες, η θάλασσά μας. Μια μοναδική αύρα που περιβάλλει το χωριό και τις ψυχές του. Το λες και Άνοιξη.
Το άρρεν στοιχείο προσμένει βέβαια το μεγαλύτερο ντέρμπι στην περιοχή.Παντρεμένοι εναντίον Ανύπαντρων στο θρυλικό στενό της εκκλησίας, σε ένα παιχνίδι που η καταγωγή του χάνεται στους αιώνες και την Ενετοκρατία.

Το Τόκα. Ή ο τόκας, ή η ντόκα. Ουδείς μπορεί να πει με βεβαιότητα. Ένα καπάκι βαρελιού και μια μπάλα που θα ζήλευαν κι οι κατασκευαστές της φιβερνόβα, φτιαγμένη από τον έναν και μοναδικό, αδέκαστο κριτή του αγώνα. Ο διαιτητής έχει τον δικό του ρόλο στο ματς. Ρεγουλάρει τις εντάσεις. Πυροδοτεί τεχνητές εκρήξεις όταν όλοι επαναπαύονται. Δεν έχει τρομάξει ποτέ μπροστά στη σωρεία των απειλών που δέχεται από αμφότερες τις πλευρές και στις γουρούνες που σκάνε μπροστά του. Τσαμαδούρας και καθίστε καλά.

Το έπαθλο καθορίζει το γόητρο. Οι χαμένοι αναλαμβάνουν το κέρασμα στις βουερές ώρες κρασιού και μεζέδων που θα ακολουθήσουν. Εσχάτως οι Ανύπαντροι έχουν σπάσει το μεγάλο σερί των Παντρεμένων. Τα καφενεία ζουν μεγάλες δόξες, μέχρι το χωριό να κηρύξει τη σιέστα του. Το βράδυ εκκλησία, τροπάρια, τζέρτζελο και σούπα μούπες, και περιφορά στις ρούγες με τις γιαγιάδες να ραίνουν τον επιτάφιο από τα μπαλκόνια. Μια διαδικασία που ανεξάρτητα τη σχέση που έχει ο καθένας με όλα αυτά, τη βιώνει με έναν ενσυνείδητο σεβασμό. Το λες και κατάνυξη.

Ποτέ άλλοτε (εκτός από το γήπεδο, κι αυτό λέει πολλά) δεν είδα ανθρώπους 50, 60 και βάλε χρονών να ζουν τόσο συναισθηματικά τέτοιες στιγμές, με τόση αφοσίωση και ζήλο. Και τον πατέρα μου να κοιτάει με ύφος μονομαχίας στο Ελ Πάσο το καπάκι του βαρελιού.

Τα έθιμα του τόπου μας δεν είναι κάτι "απλά για να γίνεται". Είναι το αντίκρισμα με την ιστορία μας.


Του Ευάγγελου Καραντζή.